Opublikowano Dodaj komentarz

Dzień św. Grzegorza

Dzień św. Grzegorza

12 marca obchodzony jest dzień św. Grzegorza. Niegdyś dzień ten był zapowiedzią zbliżającej się wiosny.

Kim był św. Grzegorz

Grzegorz urodził się w 540 r. w Rzymie w rodzinie patrycjuszów. Jego rodzicami byli św. Gordian i św. Sylwia. Piastował różne urzędy cywilne, aż doszedł do stanowiska prefekta Rzymu, który był wtedy pod władzą cesarstwa wschodniego. W 575 r. wstąpił do benedyktynów.

W 577 r. papież Benedykt I mianował Grzegorza diakonem Kościoła rzymskiego, a w roku 579 papież Pelagiusz II uczynił go swoim przedstawicielem na dworze cesarza wschodnio-rzymskiego. Św. Grzegorz spędził 7 lat w Konstantynopolu, po czym wrócił do Rzymu jako osobisty sekretarz papieża.

7 lutego 590 r. zmarł papież Pelagiusz II. Na jego miejsce wybrano nowym papieżem Grzegorza, który nadał sobie pokorny tytuł „sługa sług bożych”. Pontyfikat papieża Grzegorza I trwał 15 lat.

Grzegorz zmarł 12 marca 604 r. i w ten dzień przypada jego święto w kalendarzu tradycyjnym. Należy do czterech wielkich doktorów Kościoła Zachodniego. W Średniowieczu nadano mu przydomek „Wielki”.

Święty Grzegorz Wielki
Święty Grzegorz Wielki
Mal. Mistrz Teodoryk, 1370

Grób Grzegorza Wielkiego w Bazylice Watykańskiej
Grób Grzegorza Wielkiego w Bazylice Watykańskiej

Od czasu jego pontyfikatu pochodzi zwyczaj odprawiania 30 mszy św. za zmarłych – zwanych “gregoriańskimi”. Gdy papież był jeszcze opatem benedyktynów w Rzymie, zmarł pewien mnich, przy którym znaleziono pieniądze. W tamtych czasach było to uważane za wielkie przestępstwo. Opat kazał pogrzebać ciało zakonnika w niepoświęconej ziemi. Jednak równocześnie nakazał odprawić 30 mszy świętych dzień po dniu. Podobno po ostatniej mszy zakonnik ukazał się Grzegorzowi i podziękował mu za skrócenie okresu czyśćca.

Patron

Św. Grzegorz jest patronem m.in. uczniów, studentów, nauczycieli, chórów szkolnych, piosenkarzy i muzyków.

Dzień św. Grzegorza w Polsce – zwyczaje

Święty Grzegorz

Św. Grzegorz był patronem nauczycieli i uczniów szkół elementarnych, parafialnych, które były zakładane w Polsce już w XV wieku. Uczono w nich pisania, czytania, religii i pieśni. Rok szkolny rozpoczynał się w tych szkołach 12 marca, czyli w dzień św. Grzegorza. Kilka dni wcześniej nauczyciele, którymi byli księża obchodzili domy i przypominali o wkrótce rozpoczynających się zajęciach (Ogrodowska 2009: 122-123).

Na przełomie XVI i XVII w. dzień św. Grzegorza stał się również świętem uczniów i dniem zabawy zwanej gregoriankami. Uczniowie dostawali w darze pieniądze lub jedzenie i mogli urządzić sobie zabawę. Zapraszali na nią także swoich nauczycieli, czasami dla żartu wieszali im na szyi girlandy z nawleczonych na sznurek obwarzanków (tamże).

Przysłowia

Na świętego Grzegorza
Idzie zima do morza

Grzeje więcej, lody płaczą
Rzeki warczą, brzegi znaczą

Bibliografia

  1. Ogrodowska, Barbara, Polskie obrzędy i zwyczaje, Warszawa 2009.
  2. Święty Grzegorz Wielki, papież i doktor Kościoła, http://sanctus.pl/index.php?grupa=2&podgrupa=385&doc=334 (15.03.2011).
  3. LEGENDA NA DZIEŃ ŚW. GRZEGORZA PAPIEŻA, http://docs9.chomikuj.pl/335343648,0,1,%C5%9AW.-GRZEGORZ-PAPIE%C5%BB.doc (15.03.2011).
Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *