Dzień św. Józefa

19 marca Kościół katolicki obchodzi uroczystość św. Józefa. Imię Józef pochodzi z języka hebrajskiego i oznacza „Bóg przyda, pomnoży, zwiększy”.

Kim był św. Józef

Św. Józef pochodził z królewskiego rodu, którego protoplastą był król Dawid. Jego rodzinnym miastem było Nazaret w Galilei. O jego życiu i śmierci wiadomo niewiele, chociaż sprawował ważną funkcję opiekuna Maryi i Jezusa. Głównymi źródłami wiedzy są Ewangelie, ale mówią o nim także apokryfy: Protoewangelia Jakuba (z w. II), Ewangelia Pseudo-Mateusza (w. VI), Ewangelia Narodzenia Maryi (w. IX), Ewangelia Tomasza (w. II) i Historia Józefa Cieśli (w. IV).

Ojcowie i pisarze Kościoła podkreślają, że do opieki nad Jezusem i Maryją Opatrzność wybrała mężczyznę o niezwykłej cnocie. Dlatego Kościół stawia św. Józefa na czele wszystkich świętych i daje mu wyróżnione miejsce w hagiografii. O św. Józefie pierwszy pisał Orygenes, chwaląc go jako „męża sprawiedliwego”.

Prawdopodobnie umarł 19 marca, w wieku 70 lat na rękach samego Jezusa. Była to piękna śmierć i dlatego św. Józef jest uważany jest za patrona dobrej śmierci. Nie wiadomo gdzie spoczęło jego ciało, ale według legendy został cudownie wskrzeszony w dniu zmartwychwstania Jezusa i z ciałem wzięty do nieba (Ferenc-Szydełko 2010: 149).

Św. Józef z Dzieciątkiem Jezus

Mal. Guido Reni, 1635

Kult św. Józefa w Polsce

Kult św. Józefa sięga IX w. Do największego rozkwitu doszedł w wieku XIX, kiedy to papież Pius IX w dniu 8 grudnia 1870 r. ogłosił go patronem całego Kościoła. W 1955 r. papież Pius XII polecił obchodzić 1 maja uroczystość Św. Józefa Rzemieślnika. Obecnie jest to wspomnienie dowolne.

Św. Józef cieszy się szacunkiem także wśród Polaków. Umieszczano jego wizerunek w izbach, modlono się i śpiewano ku jego czci.

Jest patronem Krakowa. 12 czerwca 1714 r. rajcowie miejscy na generalnym zgromadzeniu w ratuszu wybrali go patronem Krakowa. Było to podyktowane trudnym dla miasta okresem spowodowanym wojną północną. Wybór zatwierdziła Stolica Apostolska.

Obraz Świętej Rodziny w Kaliszu

Źródło: www.swietyjozef.kalisz.pl

Od początku XVII wieku jednym z głównych miejsc czci Świętego Józefa w Polsce stał się Kalisz, gdzie kult ten wiązano z obrazem Świętej Rodziny. W Kaliszu znajduje się Sanktuarium Świętego Józefa Kaliskiego, polskie centrum kultu św. Józefa. Mieści się w nim jedyny na świecie koronowany w 1796 r. wizerunek św. Józefa. 4 czerwca 1997 r. modlił się przed nim papież Jan Paweł II.

Obecnie w Polsce jest ponad 260 kościołów pod wezwaniem Świętego Józefa.

Patron

Św. Józef jest patronem Kościoła, wielu zakonów i krajów m.in. Austrii, Czech, Filipin, Hiszpanii, Kanady, Portugalii, Peru, licznych diecezji i miast oraz patronem małżonków i rodzin chrześcijańskich, ojców, sierot, również cieśli, drwali, rękodzielników, robotników, rzemieślników, wszystkich pracujących i uciekinierów. Wzywany jest jako patron dobrej śmierci.

Św. Józef z Dzieciątkiem Jezus

Mal. El Greco, 1597-1599

Przysłowia

Uważajcie gospodarze, święty Józef groch siać każe.
Święty Józef patron cieśli, grzeszni go najwyżej wynieśli.
Jak na świętego Józefa chmurki, to sadź ziemniaki gdzie górki, a jak pogoda to sadź gdzie woda.
Na świętego Józwa przez pole bruzda.
Święty Józef Oblubieniec, otwiera wiośnie gościniec.
Gdy bocian na święty Józef przyleci, to na skrzydłach resztki śniegu przynosi.

Bibliografia

1. Ferenc-Szydełko, E., Polskie tradycje świąteczne, Poznań 2010.
2. Ks. dr Plota, J., Kult św. Józefa, http://www.swietyjozef.kalisz.pl/?dzial=OSanktuarium&id=21 (22.03.2011).
3. 19 marca Święty Józef Oblubieniec Najświętszej Maryi Panny, http://brewiarz.katolik.pl/czytelnia/swieci/03-19.php3 (22.03.2011).
4. Kościół katolicki obchodzi dzień św. Józefa, http://www.radio.bialystok.pl/wiadomosci/region/id/56395 (22.03.2011).