W dniu 14 lutego obchodzony jest w kościele katolickim dzień św. Walentego. Natomiast na świecie celebrowane są Walentynki, mające często niewiele wspólnego z kultem świętych.
Św. Walenty
Święty Walenty był biskupem Terni. Żył w III wieku, w państwie rzymskim. Według legendy, za czasów cesarza rzymskiego Klaudiusza II udzielał potajemnie ślubów. Robił to wbrew cesarskiemu edyktowi, zabraniającemu udzielania małżeństw (imperium potrzebowało młodych mężczyzn do zaciągu do wojska). Został ścięty około roku 269 na rozkaz cesarza Klaudiusza. Stał się tym samym męczennikiem za wiarę.
Św. Walenty, obraz Lucasa Cranacha Starszego
Według legendy zwyczaj wysyłania kartek na walentynki zapoczątkował właśnie święty Walenty. Gdy przebywał w więzieniu przywrócił wzrok niewidomej dziewczynce, na prośbę jej ojca – dozorcy. Natomiast kiedy prowadzili go na śmierć przesłał jej list pełen otuchy, który był podpisany od „Twojego Walentego”.
Św. Walenty jest patronem zakochanych, ale także patronem chorych, cierpiących na choroby układu nerwowego takie jak: bóle głowy, konwulsje, choroby psychiczne, przede wszystkim zaś opiekował się osobami chorymi na epilepsję czyli padaczkę (stąd dawniejsza nazwa „choroba św. Walentego”).
Walentynki
Walentynki, inaczej nazywane świętem zakochanych, obchodzone są 14 lutego. Na polskim gruncie przyjęły się dopiero od kilku lat. W Europie święto to ma znacznie dłuższą tradycję. Było znane w Anglii już w XIV wieku.
Tradycja Dnia Zakochanych była tak powszechna, że znalazła wyraz u Szekspira: “Dzień dobry, dziś święty Walenty, dopiero co świtać poczyna, młodzieniec snem leży ujęty, a hoża doń puka dziewczyna” – śpiewa Ofelia.
Dzisiaj walentynki są wydarzeniem komercyjnym. W sklepach, na wystawach można znaleźć misie z serduszkami, kartki, aniołki i wszystko kojarzące się w prosty sposób z „zakochaniem”. Producenci kosmetyków, słodyczy, właściciele kwiaciarni, jubilerzy przeżywają oblężenie i liczą zyski.
Choć Walentynki cieszą się w Polsce coraz większą popularnością, wielu uważa, że nie do końca pasują one do naszej tradycji. Niektórzy sądzą nawet, że zostały sztucznie wypromowane, głównie w celach komercyjnych. Nie jest to jednak do końca prawda.
W pierwszej połowie XX wieku na Kurpiach odbywały się w dniu świętego Walentego uroczystości wotywne w intencji chorych, zwane „małym odpustem”. Do kościołów przynoszono wota, mające formę serduszek, rąk, nóg, ale przede wszystkim były to kulki i krążki woskowe.
Ofiarnicy z wotami obchodzili trzykrotnie ołtarz, zbierali kurz z desek i wcierali go w bolące miejsca i modlili się o zdrowie dla siebie i swoich bliskich, szczególnie zaś za chorych na chorobę świętego Walentego – epilepsję.
Na Pomorzu odlewano wielkie świece wotywne, wysokości chorego epileptyka, które zanoszono 14 lutego do kościoła w ofierze świętemu Walentemu.
Przysłowia
Gdy na Walka są deszcze, będzie ostry mróz jeszcze.
Jak Walenty nie poleje, to na wiosnę masz nadzieję.
Gdy na święty Walek deszcze, mrozy wrócą jeszcze.
Gdy na św. Walenty mróz, chowaj sanie, szykuj wóz.
Na święty Walek nie ma pod lodem balek.
Święty Walenty rad odmrozi pięty.
Święty Walenty bywa nieugięty.
Życzenia walentynkowe
Z okazji Walentynek zakochani wysyłają do siebie życzenia, również w formie wierszyków. Przykład takich życzeń:
“Ktoś bardzo Cię kocha – nie powiem kto,
i myśli o Tobie – nie powiem co,
i w myślach całuje – nie powiem jak,
i cierpi, bo czuje, że kogoś mu brak,
ktoś chciałby Ci przysiąść – nie powiem co,
ktoś bardzo Ci bliski – nie powiem kto,
lecz sam się dowiesz, za dzień lub za dwa,
że ten, kto Cię kocha, to jestem ja”.
Źródło i więcej życzeń: Jak napisać życzenia walentynkowe?