Rogale marcińskie to tradycyjny wyrób rodem z Poznania i okolicznych regionów Wielkopolski. Rogale te są nadziewane białym makiem i spożywane w Dzień Świętego Marcina, czyli 11 listopada.
Tradycja rogali marcińskich wywodzi się jeszcze z czasów pogańskich, gdy składano ofiary bogom mięsa wołowego, bądź zamiennie z ciasta zawiniętego w rogi. Kształt ciasta był tłumaczony jako symbol podkowy, którą miał zgubić koń Świętego Marcina.
Samo wypiekanie rogali świętomarcińskich sięga roku 1891. Było ono skutkiem apelu kapelana parafii do wiernych. Poprosił on, aby tak jak Święty Marcin zrobili coś dla biednych. Pomysłodawcą rogali był cukiernik Józef Melzer. Upiekł on kilka blach rogali i przyniósł pod kościół. W kolejnych latach inni wierni dołączyli do cukiernika, tak żeby każdy tego dnia mógł najeść się do syta. Bogaci mieszkańcy Poznania musieli zapłacić za przysmak, biedniejsi otrzymywali go za darmo. Od roku 1901 zwyczaj wypiekania rogali Świętego Marcina przejęło Stowarzyszenie Cukierników.
Choć zwyczaj obdarowywania rogalami w końcu, jak to w historii bywa, mógł ulec zatarciu, dzięki Franciszkowi Rączyńskiemu (czasy I wojny światowej) oraz Zygmuntowi Wasińskiemu (czasy II wojny światowej) nie poszło w zapomnienie. Obaj bowiem wrócili do pięknej tradycji wypiekania rogali i obdarowywania nimi biedniejszych.
Dziś możliwość wypieku tradycyjnych rogali Świętego Marcina to największy zaszczyt dla cukierni. Nie tylko w Poznaniu. Ale warto zaznaczyć, że nie każda cukiernia MOŻE produkować ten regionalny przysmak. Trzeba posiadać Certyfikat Kapituły Poznańskiego Tradycyjnego Rogala Świętomarcińskiego.
Dnia 30 października 2008 r. nazwa „Rogal świętmarciński” została wpisana do rejestru chronionych nazw pochodzenia i chronionych oznaczeń w Unii Europejskiej.
A jaki jest dokładnie przepis na tradycyjnego rogala?
Przede wszystkim podstawą jest ciasto półfrancuskie. Nadzienie to kompozycja z białego maku, margaryny, cukru, owoców (pomarańcza, czereśnia, gruszka) – mogą być kandyzowane albo w syropie, okruchów ciasta biszkoptowego, jajek, rodzynek oraz aromatu migdałowego. Rogale zawija się w podkowę, końcówki zawijając do środka. Na koniec upieczone i ciepłe smaruje się glancem (lukrem) i posypuje orzechami.
Rogale świętomarcińskie są wyrabiane w następujących regionach Wielkopolski:
- miasto Poznań i powiat poznański, miasto Kalisz, miasto Konin, miasto Leszno;
- powiat chodzieski, czarnkowski, gnieźnieński, gostyński, grodziski, jarociński, kaliski, kolski, koniński, kościański, krotoszyński, leszczyński, nowotomyski, obornicki, ostrowski, pilski, pleszewski, rawicki, słupecki, szamotulski, śremski, średzki, wągrowiecki, wolsztyński oraz wrzesiński.
Rogal marciński to idealny wypiek do popołudniowej kawy. Smakuje nie tylko poznaniakom i nie tylko oni się w ich zajadają. Można je kupić albo przyrządzić samemu.
/AN/