Wielka Środa to dzień, który obchodzi się na pamiątkę sprzedania Jezusa przez Judasza za 30 srebrników.
Pojmanie Judasza
W Wielką Środę (czasami także w Wielki Czwartek, a nawet Wielki Piątek) popularna była zabawa w „pojmanie Judasza”, tzw. judaszki. Zwyczaj ten był powszechny w całej Polsce. Słomianą kukłę, która miała wyobrażać Judasza zrzucano z najwyższego domu w miasteczku. Często była to wieża kościelna. Po upadku okładano ją kijami, przeraźliwie przy tym krzycząc. Chłopcy bili dopóki z kukły nie została garść słomy, a następnie i to palili albo topili.
W związku z nadmierną agresją uczestników, Kościół zakazał tego widowiska. W Polsce tradycja Judasza zachowywana jest z przerwami w Pruchniku. Sądzenie rozpoczyna się od zawleczenia kukły Judasza pod schody kościelne. Wcześniej wisiała na słupie obok Rynku. Potem jest ciągnięta przez chłopców do rzeki, a po drodze wszyscy okładają ją kijami. Na moście zapala się kukłę i wrzuca do rzeki.
źródło: teatrapolskie.e-teatr.pl
źródło: www.polskaniezwykla.pl
Wielka Środa – przygotowania gospodarskie
W Wielką Środę gospodynie zajmowały się sprzątaniem, myto podłogi, odświeżano ubrania. Bielono izby i obory, zamiatano podwórze. Jeśli w gospodarstwie była panna na wydaniu, jej ojciec zostawiał niepomalowaną ścianę szczytową, a tylko ochlapywał ją farbą. Na podwórzy wysypywano wzory z piasku. Wszystko na znak, że Wielkanoc już blisko.
Po sprzątaniu dom i obejście ozdabiano kwiatami. Malowano szlaczki na ścianach, przyklejano malowanki i wycinanki. Pod sufitem zawieszano pająki ze słomy, wydmuszek, kolorowych papierków i piórek.
Bibliografia
- Ferenc-Szydełko, E., Polskie tradycje świąteczne, Poznań 2010.
- Ogrodowska, B., Polskie obrzędy i zwyczaje, Warszawa 2009.
- Sąd na Judaszem w Pruchniku, http://www.nowiny24.pl/apps/pbcs.dll/article?AID=/20080321/REGION00/953857064 (26.03.2011).